کاربرد مبانی آب مجازی در افزایش ارزش اقتصادی منابع آب کشاورزی (مطالعه موردی: دشت اراک)

امروزه ارزش اقتصادی منابع آب به عنوان شاخصی مهم در مصرف بهینه و مدیریت عرضه و تقاضای آب بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. در مقاله حاضر با ارتقاء و کاربرد یک مدل ریاضی موجود تعیین ارزش اقتصادی آب، اثر آب مجازی در افزایش ارزش اقتصادی منابع آب بررسی شده است.  این بررسی برای دشت اراک و محصولات استراتژیک گندم، جو، یونجه و ذرت علوفه­ای در سه حالت وزن­دهی مساحت تحت کشت، حجم آب مصرفی و درآمد محصول انجام شد. اطلاعات لازم شامل اطلاعات هواشناسی، کشاورزی، احجام آب مصرفی و مقادیر هزینه­ها و درآمد­ها برای سال زراعی 1395- 1394 تهیه و به کار رفت. نتایج نشان داد که ارزش اقتصادی منابع آب کشاورزی دشت اراک در هر سه حالت مختلف وزن­دهی، با لحاظ آب مجازی که به جایگزینی محصولات منجر شد، افزایش می­یابد. به طوری که با کشت ذرت علوفه­ای به جای یونجه در سه روش وزن­دهی مساحت تحت کشت، حجم آب مصرفی و درآمد محصول، به ترتیب 36، 28 و 5/40 درصد افزایش در ارزش اقتصادی منابع آب ایجاد می­شود. افزایش ارزش اقتصادی منابع آب از راهکارهای نیل به توسعه پایدار و تأمین امنیّت غذایی است.